O depresji mówi się w ostatnim czasie bardzo dużo, niemniej świadomość na temat tego zaburzenia – a raczej grupy zaburzeń – jest wciąż stosunkowo niska. Objawia się to między innymi tym, że depresja kojarzona jest przede wszystkim z osobami w stosunkowo młodym wieku. Często zapomina się, że bardzo często dotyka ona również seniorów. Jest ona dla nich szczególnie niebezpieczna i wymaga odpowiedniego postępowania ze strony opiekuna.
Głównym problemem starczej depresji jest to, że daje ona nieswoiste objawy – można je bardzo łatwo pomylić z zachowaniami i dolegliwościami typowymi dla osób w zaawansowanym wieku, często cierpiących na różne choroby przewlekłe. To sprawia, że depresja jest często ignorowanym problemem, brak rozpoznawania powoduje, że wiele starszych osób nie otrzymuje pomocy, której potrzebuje. Dotyka ona wbrew pozorom wielu seniorów, a do prawidłowego rozpoznania choroby dochodzi w bardzo małym odsetku wszystkich przypadków. Na jakie objawy powinien zwrócić opiekun starszej osoby? Oto kilka z tych, które od razu powinny skłaniać do podjęcia odpowiedniego działania:
Jak widać, objawy depresji u osób starszych mogą wskazywać na rozwój wielu innych chorób, np. choroby Alzheimera, dlatego nigdy nie powinno się ich ignorować i zrzucać na karb zaawansowanego wieku. Osobę starszą należy dokładnie obserwować i jak najszybciej powiadomić lekarza, jeśli wykryje się niepokojące symptomy.
Osamotnienie, brak samodzielności, poczucie bezradności, lęk przed chorobami i śmiercią czy w końcu złość i żal – to tylko kilka z możliwych przyczyn depresji u osób starszych. Często jest ona również następstwem innych chorób lub czynników biologicznych, takich jak bóle i infekcje. Niezależnie od tego, co ją powoduje, depresja u chorób starszych wymaga bardzo dużej delikatności, wrażliwości oraz cierpliwości ze strony opiekuna oraz najbliższego otoczenia. Należy liczyć się z tym, że senior cierpiący na depresję nie będzie zachowywał się w taki sam sposób, jak osoba zdrowa. Częstym problemem jest spadek motywacji – senior na przykład może odmawiać wykonywania zaplanowanych ćwiczeń. Nie wolno go pod żadnym pozorem zmuszać do nich, zarówno groźbą jak i obietnicą nagrody – zamiast tego należy spokojnie i cierpliwie tłumaczyć, dlaczego ćwiczenia są potrzebne, zachęcać do ich wykonywania i chwalić, jeśli ostatecznie senior zdecyduje się je wykonywać. Trzeba pamiętać, że dla osoby z depresją podjęcie działania wiąże się z dużo większym wysiłkiem, niż u zdrowych osób. Z drugiej strony nie powinno się wyręczać osoby starszej we wszystkich czynnościach, jeśli nie jest to konieczne. Przykładem może być tutaj codzienne toaleta – jeśli senior jest w stanie wykonać określone czynności, np. samodzielnie umyć twarz, powinien to robić. W ten sposób zachowa ona przynajmniej odrobinę poczucia, że nie jest całkowicie bezradny i skazany na pomoc innych.
Osoby cierpiące na depresję są bardzo wyczulone na punkcie tego, co się do nich mówi, dlatego opiekun powinien skrupulatnie ważyć słowa. Należy unikać krytyki i zrzucać na seniora winę za jego stan. Sformułowania takie jak: „weź się w garść”, czy „inni mają gorzej” nie są ani motywacją, ani pocieszeniem, nawet jeśli z taką intencją są wypowiadane. Senior może odebrać je jako wyraz niechęci („weź się w garść, bo jesteś słaby”) oraz umniejszanie jego cierpieniu („twoje cierpienie nie jest tak ważne, jak cierpienie innych”), co dodatkowo może nasilić objawy.
Jeśli depresja spowodowana jest poczuciem osamotnienia i brakiem kontaktu z innymi ludźmi czy ograniczeniami związanymi z wiekiem czy chorobą, opiekun seniora powinien przede wszystkim postarać się o nawiązanie z nim przyjaznej, szczerej relacji. Nie wystarczy jedynie pomagać w załatwieniu podstawowych potrzeb – w wielu przypadkach opiekun staje się główną szansą na rozmowę, dlatego nie należy go odtrącać i ignorować jego problemów, lecz dać szansę na rozmowę oraz znalezienie potrzebnego wsparcia psychicznego. Bardzo często depresja jest problemem, którego sami chorzy sobie nie uświadamiają, dlatego jeśli opiekun zauważy niepokojące objawy, powinien delikatnie zwrócić uwagę na tę kwestię podczas rozmowy z podopiecznym.
Zgodnie z przysłowiem: „w zdrowym ciele zdrowy duch” – bardzo ważną kwestią w terapii depresji jest zachowanie właściwych nawyków służących utrzymaniu zdrowia fizycznego. Poza odpowiednim podejściem oraz ewentualnym stosowaniem przypisanych leków antydepresyjnych, opiekun powinien cały czas troszczyć się o prawidłową dietę, nawodnienie oraz aktywność fizyczną seniora.
58 551 00 52