Czego unikać w diecie u osób starszych cierpiących na cukrzycę?

Cukrzyca to choroba bardzo powszechnie występująca i  stanowiąca poważne zagrożenie dla zdrowia i życia cierpiących na nią osób. W tej grupie sporo jest seniorów. Istotną rolę w terapii cukrzycy odgrywa żywienie – diabetycy muszą ściśle przestrzegać zasad diety. Jakich produktów żywnościowych nie powinno się podawać osobie chorującej na cukrzycę, w jaki sposób przygotowywać posiłki i jak je podawać?

Cukrzyca typu 1 i typu 2

Cukrzyca występuje w dwóch wariantach:

• Typ I – nazywany cukrzycą insulinozależną. Spowodowana jest nieprawidłowym działaniem trzustki i brakiem produkcji insuliny;
• Typ II – czyli cukrzyca insulinoniezależna. W tym przypadku to insulina działa nieprawidłowo, choć jest wytwarzana przez trzustkę.

Insulina to hormon odpowiedzialny za metabolizowanie węglowodanów. Jej brak lub nieprawidłowe działanie prowadzi do stanu hiperglikemii, czyli podwyższonego poziomu cukru we krwi. Utrzymująca się przez dłuższy czas hiperglikemia niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje – może prowadzić m.in. do uszkodzenia organów wewnętrznych, śpiączki cukrowej, a nawet śmierci. Cukrzyca typu II jest u seniorów diagnozowana najczęściej – dotyczy ona aż 85% wszystkich diabetyków w zaawansowanym wieku. Niezależnie od typu cukrzycy, jednym z warunków zapobiegania jej skutkom jest stosowanie odpowiedniej diety.

Czego unikać w diecie dla diabetyka?

Jak wspomnieliśmy, cukrzyca to choroba wywołująca zaburzenie metabolizmu węglowodanów, przede wszystkim cukrów. Dlatego z diety osoby cierpiącej na cukrzycę powinno się wykreślić produkty, które zawierają dużą ich ilość. Są to między innymi:

• Słodycze i słodzone napoje,
• Cukier i miód,
• Chleb pszenny i wyroby cukiernicze,
• Owoce – szczególnie słodkie, takie jak arbuz, banan, a także owoce z puszki i kandyzowane,
• Słodzone przetwory mleczne – na przykład jogurty,
• Kasza jaglana, kukurydziana, płatki śniadaniowe, ryż biały,
• Niektóre gotowane warzywa – na przykład ziemniaki czy bób,
• Tłuste mięso wieprzowe, wołowe i inne mięsa czerwone.

Należy również zrezygnować z podawania posiłków o wysokim indeksie glikemicznym, takich jak fast foody, gotowe dania i inne produkty wysokoprzetworzone. Należy postawić na żywność przygotowywaną w domu.

Co można podawać starszym diabetykom?

Choć lista rzeczy niewskazanych w diecie osób cierpiących na cukrzycę jest dość długa, to istnieje wiele produktów, którymi można je zrekompensować. Są to między innymi:

• Naturalny, niesłodzony nabiał – na przykład jogurty, kefiry, sery,
• Warzywa – między innymi kalafior, cukinia, brokuły, ogórki, kapusta, marchew, papryka, kukurydza, groch, fasola,
• Pełnoziarniste produkty zbożowe – np. chleb żytni, makaron z pełnego ziarna, ryż brązowy, kasza gryczana, płatki owsiane.
• Chude mięso – przede wszystkim drób, ale również odtłuszczona wołowina, wieprzowina, dziczyzna,
• Wszystkie ryby.

Przygotowywanie i podawanie posiłków

Dieta dla osób cierpiących na cukrzycę bazuje nie tylko na eliminowaniu nadmiaru węglowodanów, ale również utrzymywaniu poziomu glukozy we krwi na względnie stałym poziomie. Dlatego należy unikać posiłków o wysokim indeksie glikemicznym, po spożyciu których dochodzi do gwałtownego skoku glukozy i nadmiernego produkowania insuliny przez trzustkę. Na indeks glikemiczny posiłków wpływa nie tylko charakterystyka produktów użytych do ich przygotowania, ale również sam sposób gotowania. Odradza się przede wszystkim podawania dań smażonych, zamiast tego posiłki powinny być gotowane (najlepiej na parze) lub pieczone.  Dla utrzymania poziomu glukozy we krwi na stałym poziomie ważne jest również regularne podawanie posiłków w krótkich odstępach czasu. Zamiast serwować osobie starszej trzy duże posiłki co 5-6 godzin, zaleca się rozbicie jedzenia na co najmniej 5 mniejszych porcji, podawanych co około 3 godziny.