Każdemu z pewnością zdarzyło się upaść na ziemię – przyczyny i efekty takich wydarzeń mogą być różne. Dla dzieci i osób młodych upadek często kończy się jedynie nieprzyjemnym bólem, który szybko mija i nie jest groźny. Zupełnie inaczej jest w przypadku osób w sile wieku – upadek może skończyć się nie tylko poważnymi urazami fizycznymi, ale również rozwinięciem tak zwanego zespołu poupadkowego. Czym on jest i jak wpływa na życie seniora?
Zespołem poupadkowym nazywamy zespół zmian w zachowaniu człowieka wynikających z lęku przed upadkiem oraz jego konsekwencjami, takimi jak konieczność hospitalizacji, długotrwała rehabilitacja, utrata sprawności fizycznej lub utrata samodzielności. Lęk ten często jest przesadzony, nieproporcjonalny do realnego zagrożenia, a co więcej – nie musi wynikać z własnych traumatycznych doświadczeń upadku oraz jego następstwa. Sama znajomość kogoś, ktoś upadł i doznał krzywdy (na przykład poważnego złamania) lub bycie świadkiem takiego wypadku wystarczą, by u danej osoby rozwinął się zespół poupadkowy.
Można by pomyśleć, że zespół poupadkowy może być korzystny dla zdrowia seniora – osoba, która boi się upadku jest bardziej ostrożna i przez to mniej narażona na urazy, które mogłyby mieć dramatyczny wpływ na jej zdrowie. Niestety, zazwyczaj jest dokładnie na odwrót – lęk wynikający z zespołu poupadkowego może prowadzić do dużo poważniejszych i niekorzystnych konsekwencji dla zdrowia doświadczającej go osoby, niż ewentualny wypadek. Przede wszystkim senior z zespołem poupadkowym zaczyna ograniczać swoje chodzenie do niezbędnego minimum – porusza się bardzo ostrożnie i niepewnie, niechętnie wychodzi z domu i boi się podejmować aktywności fizycznych. W skrajnych przypadkach zespół poupadkowy może doprowadzić do tego, że senior położy się do łóżka i przestanie z niego wychodzić, przekonany, że każdy krok może skończyć się dla niego tragicznie. Takie zachowanie ma ogromnie negatywny wpływ na zdrowie. Należy pamiętać, że nawet osoby starsze i o ograniczonej sprawności potrzebują ruchu i wychodzenia z domu. Zespół poupadkowy z czasem może prowadzić do:
Jeśli senior doznał w wyniku upadku poważnego urazu, w wyniku zespołu poupadkowego może zaniedbywać rehabilitację. W ten sposób ogranicza on swoje możliwości powrotu do w miarę normalnego codziennego funkcjonowania.
Szacuje się, że zespołu poupadkowego doświadcza nawet 25% seniorów. Dolegliwość ta jest trudna do zwalczenia, dlatego tak bardzo ważne jest wsparcie opiekuna osoby starszej oraz rodziny. Jak można wesprzeć chorego w jego problemie?
Zespół poupadkowy to spory problem, zarówno dla seniora – choć często nie zdaje on sobie z tego sprawy – oraz dla jego opiekunów. Dzięki wymienionym wyżej poradom możesz wspomóc swojego podopiecznego w walce o zdrowie i równowagę psychiczną, często jednak niezbędna może okazać się pomoc z zewnętrz. Jeśli u swojego podopiecznego zauważysz narastające objawy zespołu poupadkowego, zasugeruj jemu lub jego rodzinie konsultacje z psychologiem lub psychoterapeutą.