Typowym przejawem starzenia się są narastające problemy z poruszaniem. Wynikają one między innymi z osłabienia mięśni oraz układu kostnego, ale mogę być również spowodowane licznymi, charakterystycznymi dla zaawansowanego wieku schorzeniami. Jednym z nich jest artretyzm. Słyszał o nim zapewne każdy, jednak niewiele osób tak naprawdę wie czym jest ta choroba, jak się objawia i jak można jej przeciwdziałać.
Artretyzm to choroba znana od setek lat. Niegdyś nazywany był chorobą bogaczy, ponieważ najczęściej dotykał osoby z wyższych klas społecznych, które prowadziły raczej mało aktywny tryb życia, a przy tym ich dieta obfitowała w szkodliwe dla zdrowia produkty. Dziś choroba ta nazywana jest również dną moczanową lub, trochę przestarzale, podagrą. Niezależnie jednak od tego jak go nazwać, artretyzm to choroba charakteryzują się przede wszystkim nawracającymi, ostrymi stanami zapalenia stawów. Za występowanie artretyzmu odpowiada nieprawidłowy metabolizm kwasu moczowego. W normalnych warunkach poziom tej substancji jest na tyle niski, że bez problemu rozpuszcza się w krwi. W przypadku artetyzmu kwasu moczowego jest za dużo, zaczyna się on więc krystalizować, a jego kryształki następnie odkładają się w stawach, a także w ścięgnach oraz nerkach. Wyróżnia się dwa główne rodzaje artretyzmu:
Szacuje się, że do około 4% populacji w krajach rozwiniętych cierpi na arteryzm, z czego większość stanowią osoby starsze. Artretyzm częściej dotyka również mężczyzn, niż kobiety.
Artretyzm to choroba podstępna, która może latami rozwijać się zupełnie niezauważona. Jej podstawową przyczyną jest nadmierna produkcja kwasu moczowego – stan nazywamy hiperurykemią. Dokładny mechanizm tego zaburzenia nie jest znany, wiadomo jednak że przyczyniać się do niego mogą m.in. niektóre choroby oraz nieprawidłowy styl życia. Przykładowo ocenia się, że za około 12% przypadków artretyzmu odpowiada nieodpowiednia dieta, zawierająca duże ilości alkoholu, mięsa oraz owoców morza. Niezależnie od tego co stoi za hiperuryktemią, kwas moczowy w zbyt wysokim stężeniu zaczyna się krystalizować i odkładać w stawach. Z czasem kryształy te rosną, uszkadzają tkanki i doprowadzając w ten sposób do stanu zapalnego.
Najczęściej występującym objawem artretyzmu jest gwałtowny, silny ból stawów – najczęściej stanem zapalnym objęte są stawy śródstopno-paliczkowe u podstawy dużego palca (stanowi to około 50% przypadków), jednak dotykać on może również stawy skokowe, kolanowe, stawy nadgarstka oraz stawy palców dłoni. Ból stawów może trwać kilka dni i zazwyczaj zaczyna się w nocy. Spowodowane jest to obniżeniem ciepłoty ciała podczas snu. Pozostałe objawy to między innymi:
Chorobie może również towarzyszyć zapalenie nerek. Artretyzm z początku trudno odróżnić od zwykłego zapalenia stawów, gdyż sam ten stan może być objawem choroby. Dopiero zbadanie poziomu kwasu moczowego może dać jednoznaczny wynik.
Artretyzm jest chorobą nieuleczalną, niemniej możliwe jest zahamowanie jego rozwoju oraz łagodzenie dokuczliwych objawów. Kluczową rolę w leczeniu odgrywa dieta, która powinna składać się przede wszystkim z owoców i warzyw, jaj oraz produktów mlecznych i pełnoziarnistych. Z diety należy konieczne wykluczyć alkohol, a także tłuste mięsa, szczególnie pieczone i smażone. Rygorystycznie przestrzegana dieta pozwala znacząco ograniczyć ilość puryn, które mają wpływ na ilość kwasu moczowego w organizmie. Poza dietą należy stosować leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i moczopędne. Taki zestaw pozwala znacznie ułatwić życie chorującemu na artretyzm seniorowi.
Artretyzm to dolegliwość bardzo uciążliwa, powodująca ogromny dyskomfort i utrudniająca codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważną rolę odgrywa opiekun seniora, który będzie stanowił wsparcie dla podopiecznego. Przede wszystkim należy zwracać uwagę na nasilający się ból. Niektórzy seniorzy mogą mieć problemy z komunikowaniem swoich dolegliwości, dlatego należy pilnie ich obserwować i reagować, kiedy istnieje podejrzenie nasilenia się objawów zapalenia stawów. Podawanie środków przeciwbólowych nie jest jedynym rozwiązaniem – pomocne mogą być również zimne okłady, przykładane na kilka minut do dokuczających miejsc. Warto również wzbogacić dietę o produkty wykazujące właściwości przeciwzapalne, na przykład imbir, czosnek i kurkumę. Należy jednak pamiętać, by wszystkie zmiany w jadłospisie wcześniej konsultować z lekarzem lub dietetykiem osoby starszej.
58 551 00 52