Jak bezpiecznie zadbać o sprawność fizyczną i kondycję seniora?

Choć aktywność fizyczna kojarzona jest przede wszystkim z osobami młodymi i pełnymi energii, to właśnie dla seniorów jest ona szczególnie ważna – pomaga utrzymać starzejący się organizm w odpowiedniej kondycji, przeciwdziała skutkom starzenia się, a także wspomaga terapię w niektórych przewlekłych chorobach. Z racji wieku osoby starsze nie mogą podejmować wysiłku w taki sam sposób jak młodzież – ważne jest, aby aktywność była dla nich bezpieczna.

Zacznij od konsultacji z lekarzem

Ze względu na zaawansowany wiek oraz częste choroby przewlekłe, osoby starsze nie mogą uprawiać sportu w taki sam sposób, jak ich dzieci czy wnuki. Dlatego podstawową kwestią jest dobranie aktywności fizycznej do możliwości seniora – nakłanianie go do nadmiernego i zbyt długiego wysiłku może nie przynieść żadnych konkretnych rezultatów, a nawet przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia oraz kontuzji. Przed wdrożeniem jakichkolwiek aktywności fizycznych do harmonogramu dnia osoby starszej, opiekun powinien zasięgnąć rady profesjonalisty – lekarza prowadzącego seniora oraz ewentualnie wyspecjalizowanego w takich przypadkach trenera personalnego czy fizjoterapeuty.

Jakie ćwiczenia wybrać?

Mimo zaawansowanego wieku, osoby starsze mogą podejmować się różnych aktywności fizycznych. Dzielimy je na kilka kategorii:

• Ćwiczenie wytrzymałościowe – charakterystyczną ich cechą jest to, że angażują znaczną część organizmu, wykonuje się je w celu poprawy wydolności organizmu, m.in. poprzez aktywizację układu oddechowego i układu krążenia. Do tej kategorii zaliczamy m.in. spacery, pływanie, nordic walking czy taniec.
• Ćwiczenia siłowe – wykonywane są w celu utrzymania masy mięśniowej oraz kostnej, a tym samym zachowania siły. Wymagają użycia obciążenia, które w przypadku osób starszych nie powinno być zbyt duże. Ćwiczenia siłowe angażują zazwyczaj niewielkie partie mięśni i muszą być wykonywane z dużą dokładnością, by nie doszło do kontuzji. Dlatego zaleca się wykonywanie ich pod okiem trenera.
• Ćwiczenia rozciągające – mają na celu zwiększenie ruchomości stawów oraz elastyczności mięśni, w ten sposób minimalizując ryzyko zaburzeń równowagi i kontuzji. Ćwiczenia tego typu, np. krążenia biodrami, powinny być wykonywane powoli i z dużą dokładnością, by zapobiegać urazom.

Jak wspomniano wyżej, zakres ćwiczeń powinien być konsultowany ze specjalistami.

Kluczowa jest regularność

Zrównoważenie wysiłku fizycznego to nie jedyny czynnik wpływający na korzyści zdrowotne płynące ze sportowej aktywności osób starszych – równie ważna jest regularność. Dużo lepsze efekty przyniosą ćwiczenia wykonywane krótko, lecz w regularnych, niewielkich odstępach czasowych niż jednorazowy, lecz długi trening raz na kilka dni. Podczas krótkiego treningu senior nie zdąży się nadmiernie zmęczyć (wycieńczenie organizmu również nie jest dobre dla zdrowia), a jednocześnie będzie miał możliwość pobudzenia mięśni czy układu oddechowego i krwionośnego do wzmożonego działania. Optymalnym rozwiązaniem jest wpisanie do harmonogramu aktywności fizycznej co najmniej raz dziennie, należy jednak być przy tym elastycznym i nie zmuszać osoby starszej do aktywności, jeśli złe samopoczucie czy nasilenie objawów chorób uniemożliwia poprawne wykonywanie czynności. Ścisłe trzymanie się programu może w takich przypadkach przynieść więcej szkód, niż korzyści.