Jak radzić sobie z atopowym zapaleniem skóry u seniora?

Skóra to największy ze wszystkich organów ludzkiego ciała. Pełni ona  wiele różnych funkcji, z których najistotniejszą jest  ochrona pozostałych narządów oraz mięśni i szkieletu przed  szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. I tak jak reszta ciała z wiekiem wymaga coraz staranniejszej pielęgnacji. Jednym z problemów skórnych, z jakim mogą mierzyć się seniorzy, jest atopowe zapalenie skóry. Jak sobie z nim radzić?

Czym jest atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, zapalna choroba skórna, której najbardziej charakterystycznym objawem jest nawracające, uciążliwe uczucie swędzenia. Przyczyny występowania atopowego zapalenia skóry do tej pory nie zostały dokładnie zbadane, badania wykazują jednak szereg czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju choroby, między innymi:

• Czynniki genetyczne – za nasilanie AZS mogą odpowiadać mutacje odpowiedzialne za rozwój innych chorób, takich jak astma, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów czy cukrzyca.
• Czynniki środowiskowe – takie jak wilgotność powietrza, temperatura, alergeny, substancje drażniące, stres.

Poza świądem, atopowe zapalenie skóry objawia się również między innymi:

• podrażnieniem skóry,
• suchością i łuszczeniem skóry,
• miejscowym zaczerwienieniem skóry,
• rogowaceniem  okołomieszkowym

U seniorów AZS przebiega przede wszystkim jako kontynuacja – większość chorych to osoby, które cierpiały na to schorzenie już we wcześniejszych okresach życia. Zdarza się jednak, że choroba pojawia się w zaawansowanym wieku i częściej dotyka mężczyzn, niż kobiety. Choroba sama w sobie nie jest groźna dla zdrowia, jednak może znacząco obniżać komfort życia, co jest szczególnie istotne w przypadku osób niesamodzielnych, np. leżących. Dlatego tak ważne jest, żeby opiekun seniora cierpiącego na AZS starannie dbał o stan swojego podopiecznego.

Jak leczyć atopowe zapalenie skóry u seniora?

Leczenie AZS u seniorów co do zasady nie odbiega znacząco od leczenia osób młodszych i opiera się przede wszystkim na odpowiedniej pielęgnacji skóry. Podstawą kuracji jest więc stosowanie emolientów, czyli preparatów kosmetycznych o działaniu nawilżającym i natłuszczającym. Ważna jest regularność oraz dokładność – preparaty należy stosować nawet 4 razy dziennie, w zależności od stopnia rozwoju choroby oraz nasilenia objawów. Ponadto konieczne jest nakładanie ich na całą skórę, a nie tylko miejsca, na których występują zaczerwienienia, złuszczenia czy inne objawy. Alternatywnym rozwiązaniem są maści cholesterolowe, zawierające niewielkie ilości mentolu czy anestezyny – należy pamiętać, by nie stosować ich zbyt długo, gdyż mogą one doprowadzić do powstawania efektów ubocznych. Objawy AZS często nasilają się pod wpływem wielu różnych czynników zewnętrznych dlatego ważne jest ograniczenie ich wpływu na życiu seniora. W tym celu warto:

• zrezygnować z ubrań zawierających wełnę – wełna podrażnia skórę i zaognia stan zapalny. Zamiast wełny warto postawić na oddychającą bawełnę;
• dobrać nieuczulające produkty higieniczne – mydło, szampon, żele, balsamy do ciała etc.; niektóre z nich mogą zmieniać środowisko skóry na zasadowe i tym samym prowadzić do nasilania się świądu. Ponadto do kąpieli należy używać wody o temperaturze zbliżonej do temperatury ludzkiego ciała, sama kąpiel zaś nie powinna trwać dłużej, niż kilkanaście minut. Skórę po myciu delikatnie osuszać miękkim ręcznikiem, unikając pocierania jej;
• dobrać odpowiednie warunki w pokoju – atopowe zapalenie skóry często nasila się zimą, kiedy w domach panuje wysoka temperatura przy jednocześnie niskiej wilgotności powietrza;
• usunąć z domu produkty i materiały gromadzące kurz – np. dywany, grube zasłony, obite materiałem meble; chodzi o wyeliminowanie z otoczenia roztoczy, których wydzieliny mają działanie alergizujące;
• ograniczyć stosowanie perfum – zawierają one szereg substancji chemicznych, które podrażniają skórę. Dotyczy to również wielu innych produktów zawierających substancje zapachowe, takich jak perfumowane mydła;

Dodatkowo należy dbać o odpowiednią dietę oraz nawodnienie organizmu. Senior powinien spożywać w ciągu doby około 2 litrów płynów, pod postacią napojów (wody, herbaty, soków), a także pokarmów (np. owoców). Dietę można wzbogacić również suplementami zawierającymi np. witaminę E, która ogranicza wysuszanie skóry oraz świąd, a także cynk, który przyspiesza regenerację skóry i poprawia funkcjonowanie układu immunologicznego.

Każdy przypadek AZS jest nieco inny, dlatego nie powinno się leczyć go na własną rękę. Osobę starszą cierpiącą na swędzenie skóry powinien przebadać lekarz dermatolog, który zaleci odpowiednie środki zaradcze oraz podpowie, w jaki sposób można przynieść ulgę seniorowi. Należy cały czas pamiętać, że AZS jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, dlatego wszystkie stosowane środki służą wyłącznie łagodzeniu jego objawów.