Jednym z najważniejszych zadań opiekuna osoby starszej jest monitorowanie stanu zdrowia swojego podopiecznego. Z wiekiem rośnie ryzyko wystąpienia różnego rodzaju dolegliwości i problemów, dlatego tak ważna jest znajomość specyficznych objawów – dzięki ich wczesnemu rozpoznaniu, można szybciej i skuteczniej udzielić podopiecznemu niezbędnej pomocy. Dowiedz się, jak możesz rozpoznać objawy udaru mózgu.
Udarem mózgu nazywa się nagłe i trwające nie dłużej niż 24 godziny zaburzenie czynności całego mózgu lub wyłącznie jego określonego jego obszaru. W pierwszym przypadku mówimy o udarze uogólnionym, w drugim zaś o udarze ogniskowym. Przyczyną udaru może być krwawienie z naczynia tętniczego w mózgu (udar krwotoczny) bądź zatrzymanie dopływu krwi do mózgu (udar niedokrwienny) – drugi z tych scenariuszy występuje w ponad 80% przypadków. Częstym zjawiskiem jest również miniudar, czyli krótkotrwały stan niedokrwienny, którego objawy ustępują w ciągu doby. Jego wystąpienie w 20% przypadków poprzedza wystąpienie udaru niedokrwiennego lub krwotocznego, dlatego nie należy go ignorować. Udar może przytrafić się każdemu, niezależnie od wieku – w tym również dzieciom – niemniej grupą najbardziej narażoną na jego wystąpienie są osoby powyżej 65. roku życia. Co bardzo ważne, w przeważającej większości przypadków udar kończy się znacznym pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta, niepełnosprawnością lub śmiercią. Bardziej śmiercionośny i jednocześnie trudniejszy w leczeniu jest udar krwotoczny. Bardzo mało osób przeżywa udar bez widocznych konsekwencji zdrowotnych.
Każdy z rodzajów udaru – niedokrwienny, krwotoczny oraz miniudar – dają bardzo podobne symptomy. Są to zazwyczaj:
Jak wspomnieliśmy, najczęściej występującym rodzajem udaru jest udar niedokrwienny, do którego dochodzi w wyniku zablokowania dopływu krwi do mózgu. Jest to jedna z konsekwencji zakrzepu krwi lub miażdżycy, czyli stanu, w którym naczynia krwionośne zwężają się. W przypadku udaru krwotocznego główną przyczyną jest nadciśnienie tętnicze – odpowiada ono za 2 na 3 przypadki udarów. Poza tym istotnymi czynnikami ryzyka udary mózgu są:
Im więcej obecnych czynników ryzyka, tym większe niebezpieczeństwo wystąpieniu udaru u osoby starszej. Dlatego poza pilnym monitorowaniem stanu zdrowia podopiecznego, opiekun seniora powinien dbać o wyeliminowanie zagrożenia, np. poprzez wprowadzenie odpowiedniej diety oraz aktywności fizycznej.
Nawet bardzo zdrowy styl życia nie jest w stanie całkowicie wyeliminować ryzyka wystąpienia udaru. Dlatego opiekunka seniora powinna być gotowa do podjęcia odpowiednich kroków w przypadku rozpoznania u seniora wymienionych wyżej objawów. Co należy zrobić? Przede wszystkim bezzwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Do czasu jego przybycia należy ułożyć podopiecznego w wygodnej pozycji i nie podawać żadnych płynów ani jedzenia – może to grozić zadławieniem. Jeśli poszkodowany traci przytomność, należy od razu ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej, czyli na boku z podparciem na jednej nodze. Jeśli zaś stwierdzono zaburzenie krążenia, należy od razu przystąpić do udzielania pierwszej pomocy. Resuscytację prowadzi się do momentu przywrócenia krążenia lub przybycia pomocy.