Dbanie o higienę podopiecznego to jedno z najważniejszych zadań każdego opiekuna specjalizującego się w pomocy osobom starszym o ograniczonych możliwościach ruchowych. Jednocześnie jest to zadanie niezwykle trudne, wymagające zarówno odpowiednich umiejętności, jak i bardzo dużej delikatności. W poniższym wpisie podpowiadamy, jak prawidłowo wspomóc starszą osobą w codziennych czynnościach higienicznych.
Wiedząc, jak należy postępować z osobą starsza podczas higieny, możemy przystąpić do przygotowania wszystkich niezbędnych produktów. Przede wszystkim ciepłej – ale nie gorącej – wody oraz odpowiednie dla zdrowia podopiecznego środków myjących, mydeł szamponów etc. Poza nimi należy zaopatrzyć się w minimum trzy gąbki lub myjki – jedna do twarzy, druga do ciała, trzecia do okolic intymnych. Im więcej specjalnych gąbek, tym wyższy poziom higieny. Przydatne będą również kremy do ciała, szczotki i przyrządu kosmetyczne, np. cążki do paznokci.
Mycie osoby starszej leżącej należy rozpocząć od głowy. Najlepszym rozwiązaniem do tej czynności jest zastosowanie mis pneumatycznych, które można podłożyć pod głowę podopiecznego bez zmieniania jego pozycji na łóżku. Woda do mycia dozowana jest wtedy ze specjalnego pojemnika. Ewentualnie można poradzić sobie ze zwykłe misą, a wodę nanosić na włosy przy pomocy gąbki. Podczas mycia należy być ostrożnym, by szampon nie dostał się do oczu seniora. Po umyciu i opłukaniu włosy należy rozczesać i osuszyć przy pomocy ręcznika lub suszarki z niezbyt silnym nawiewem – pozostawienie włosów mokrych może narazić seniora na przeziębienie. Po umyciu głowy delikatnie obmywa się twarz, uszy, szyję i kark, poczynając od czoła i stopniowo schodząc w dół.
Po umyciu głowy przystępujemy do mycia torsu, cały czas posuwając się systematycznie w dół. Nie odkrywamy ciała seniora w całości, lecz stopniowo, jeśli jest taka potrzeba, umyte części ciała zakrywamy ręcznikiem, by chronić go przed nadmierną nagością. Aby uniknąć zamoczenia kołdry oraz pościeli, należy używać do mycia wilgotnych, lecz nie mokrych gąbek czy ściereczek. W przypadku kobiet duża uwagę trzeba poświęcić higienie skóry pod biustem i w razie potrzeby stosować w tym miejscu kremy chroniące przed odparzeniami.
Jeśli senior jest na tyle unieruchomiony, że nie jest w stanie podać nam ręki do mycia, należy podłożyć pod nią ręcznik i zacząć od obmycia ramienia, posuwając się stopniowo w kierunku dłoni. Dłoń myjemy dokładnie, również jeśli chodzi o paznokcie. Po umyciu jednej ręki suszymy ją i dopiero wtedy przystępujemy do mycia drugie. Na tej samej zasadzie postępujemy w dalszym ciągu mycia z nogami – poczynamy od pachwin i stopniowo kierujemy się ku stopom. Dla dokładniejszego mycia nogę należy zgiąć w kolanie i unieść. Dokładnie myjemy i suszymy przestrzeń między palcami stóp.
Ten etap najwygodniej wykonywać, kiedy chory leży w nogami zgiętymi w kolanach i z basenem sanitarnym lub podkładem higienicznym pod pośladkami. Mycie należy rozpocząć od spojenia łonowego, przez narządy płciowe, kierując w stronę odbytu – takie kierunek mycia uniemożliwi przedostawaniae się bakterii jelitowych do układu moczowego i tym samym zapobiegnie infekcjom. Do higieny tych części ciała można stosować wodę z mydłem, lecz lepszym wyborem mogą być środki do higieny intymnej. Jeśli to możliwe, osoba chora powinna sama wykonać przynajmniej część czynności, np. osuszyć się po zabiegu. Należy uważać, by nie odkrywać jej zanadto na tym etapie, by nie dopuścić do zaziębienia.
Do umycia pleców i pośladków najlepiej położyć seniora na boku i położyć na pościeli nieprzemakalny podkład. Podobnie jak w przypadku torsu, mycie rozpoczynamy od góry, tj. od karku, przesuwając się powoli w stronę pośladków. Przy okazji mycia pleców należy zwrócić uwagę, czy nie pojawiają się na nich odleżyny.
Zajmowanie się higieną własnego ciała to czynność bardzo intymna, stąd wolimy wykonywać ją samodzielnie. Dla osoby starszej, która w wyniku zaawansowanego wieku, choroby lub niepełnosprawności utraciła taką możliwość, konieczność korzystania z pomocy drugiej osoby często jest bardzo poważnym problemem. Dlatego opiekun seniora musi wiedzieć, jak postępować w takich przypadkach, by nie urazić godności podopiecznego i tym samym zaoszczędzić mu niepotrzebnego stresu. Przede wszystkim nie wolno zabierać się do higieny starszej osoby, jeśli w pomieszczeniu przebywają jeszcze jakieś osoby, szczególnie krewni – jeśli odizolowanie podopiecznego na czas toalety w osobnym pokoju jest niemożliwe, należy zastosować inne środki zapewniające poczucie prywatności, chociażby parawan. Po drugie, nigdy nie należy krytykować starszej osoby za stan jej czystości, ani dawać po sobie znać, że z jakiegokolwiek powodu czujemy awersję do jej ciała. Po trzecie, toaletę należy w miarę możliwości wykonywać o stałych porach dnia – stanie się ona wtedy rutyną i przestanie być stresująca. Po czwarte, nie wyręczajmy podopiecznego w czynnościach, które może wykonać samodzielnie. Dbając o nawet drobne kwestie, takie jak mycie zębów czy czesanie włosów starsza osoba zachowa poczucie, że jest przynajmniej częściowo samodzielna. A to bardzo ważne dla kondycji psychicznej osób w zaawansowanym wieku. Warto również pamiętać o tym, by toaleta była wykonywana jak najsprawniej – szczególnie dotyczy to osób, które leżą w łózku i nie są w stanie utrzymać się w niewygodnej dla nich pozycji przed dłuższy czas. Nie oznacza to jednak, że należy podczas higieny omijać któreś z partii ciała.
58 551 00 52