Jakie produkty spożywcze warto wprowadzić do diety seniora?

Stan zdrowia człowieka uzależniony jest od wielu różnych czynników, nikt jednak nie ma wątpliwości, że kluczowa jest dieta. Szczególnie istotną rolę odgrywa ona w życiu osób starszych, które ze względu na swój wiek oraz liczne dolegliwości zdrowotne nie mogą pozwolić sobie na tyle, co młodzież. Dla zachowania dobrej kondycji oraz wsparcia leczenia chorób, konieczne jest włączenie do diety określonych produktów. Jakich?

Podstawy żywienia seniorów

Dieta osoby starszej powinna dostarczać jej wszystkich niezbędnych substancji odżywczych, minerałów oraz witamin, a jednocześnie wykluczać produkty, które mogą przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia. Główną grupę produktów spożywczych w diecie seniora powinny stanowić różnego rodzaju warzywa oraz owoce. Ponadto nie powinno zabraknąć produktów zbożowych – najlepiej z pełnego ziarna – oraz mleka i produktów mlecznych. Mięso, ryby oraz tłuszcze (np. oleje) powinny być serwowane w najmniejszej proporcji. Nie wolno również zapominać o prawidłowym nawodnieniu. Średnio senior powinien spożywać około 2 litrów płynów dziennie. Mogą one mieć postać wody, lekkiej herbaty, naparów ziołowych czy soków, raczej zaleca się unikać kawy oraz alkoholi. Należy pamiętać, że część potrzebnych płynów senior spożywa wraz z pokarmem, przede wszystkim z warzywami oraz owocami.

Co warto włączyć do diety seniora?

Istnieje wiele wartościowych produktów, które warto wpisać do jadłospisu seniora. Są to między innymi:

• Owoce – są cennym źródłem witamin, niezbędnych do utrzymania prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz wzmacniania jego odporności. Podstawą jest witamina C, której duże ilości można znaleźć na przykład w czarnej porzeczce lub owocach dzikiej róży. Poza tym wartościowe są truskawki, kiwi, poziomki, cytrusy
• Warzywa – podobnie jak owoce zawierają moc witamin oraz błonnika niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Podstawa to warzywa korzeniowe, takie jak seler, pietruszka czy burak, a także kapusta, brokuły, kalafior.

Warto postawić na owoce i warzywa sezonowe – można mieć wtedy pewność, że są świeże i najbardziej wartościowe. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest samodzielne mrożenie ich lub robienie przetworów.

• Cebula i czosnek – ponieważ posiadają bardzo silne właściwości bakterio- i wirusobójcze, często nazywa się je naturalnymi antybiotykami. Dużą ich zaletą jest to, że łatwo można je łączyć z wieloma daniami, które zyskują wtedy wyrazisty smak. Co jednak najważniejsze, jedzenie cebuli i czosnku wzmacnia odporność seniora na różnego rodzaju infekcje. Jest to ważne szczególnie w okresie jesienno-zimowym
• Pełne ziarno – pełnoziarniste pieczywo czy makarony zawierają duże ilości błonnika, dzięki czemu zapewniają poczucie sytości. Są również bogatym źródłem niezbędnych składników odżywczych, takich jak kwas foliowy, żelazo, cynk, magnez.
• Miód – również posiada właściwości antybakteryjne, dlatego się nie psuje. Można nim z powodzeniem zastąpić zwykły cukier dodawany do herbaty, a także używać go do wzmacniania smaku wielu potraw, zarówno deserów, jak i warzyw oraz mięs
• Tłuste ryby morskie – między innymi łosoś, pstrąg, śledź. Zawierają duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które wykazują działanie przeciwnowotworowe oraz spowalniają starzenie się komórek. Ponadto są cennym źródłem witaminy D, która wpływa na wchłanianie wapnia.
• Mleko i produkty mleczne – przede wszystkim białe, takie jak twaróg, jogurt i kefir. Zawierają ogromne ilości wapnia i tym samym są niezbędne do utrzymania mocnych i zdrowych kości. Należy jednak unikać produktów oznaczanych jako light, gdyż zamiast tłuszczów zawierają większe ilości węglowodanów, a także całą masę sztucznych ulepszaczy.
• Kiszonki – zawierają cały szereg niezbędnych witamin, a także pożyteczne bakterie mlekowe, które mogą wspomóc naturalne procesy trawienia. Najpopularniejsze rodzaje kiszonek to kiszona kapusta oraz ogórki, jednak na rynku można znaleźć dziś cały szereg wartościowych kiszonych produktów, w tym również owoców.

Skonsultuj się z lekarzem

Wszystkie wymienione powyżej produkty zawierają duże ilości wartościowych substancji odżywczych, jednak nie wszystkie będą miały jednakowy wpływ na zdrowie spożywającej jej osoby. Przykładem może tu być przypadek osób cierpiących na artretyzm, przy którym zaleca się ograniczenie spożycia błonnika – a zatem produkty pełnoziarniste należy zastąpić pieczywem białym. Dlatego tak ważne jest by opiekun seniora konsultował z lekarzem lub dietetykiem wszelkie zmiany wprowadzane do jadłospisu podopiecznego.

Jak podawać posiłki?

Dieta to nie tylko odpowiedni dobór produktów żywnościowych i połączenie ich w dania – to również cały szereg praktyk, których stosowanie jest niezbędne do uzyskania odpowiednich efektów. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to:

• zapotrzebowanie na kalorie – średnio kobiety potrzebują około 1800 kcal, mężczyźni zaś około 2000 kcal dziennie. To optymalna ilość, która pozwala ustrzec seniora przed niedożywieniem oraz nadwagę. Oba stany w zaawansowanym wieku są bardzo niewskazane,
• ilość posiłków – zalecane jest serwowanie seniorowi od 4 do 5 posiłków dziennie w odstępach około 3-4 godzinnych. Pierwszy posiłek zazwyczaj podaje się około godziny pod przebudzeniu, ostatni zaś około 2-3 przed snem. Ma to na celu ograniczenie wyrzutów insuliny do organizmu po posiłku, a tym samym pozwoli utrzymać prawidłową wagę ciała i zwiększy bezpieczeństwo osób cierpiących na cukrzycę,
• odpowiednią konsystencję posiłków – osoby starsze często mają problem z gryzieniem żywności, a także cierpią na zaburzenie funkcji motorycznych. Dlatego w miarę możliwości należy podawać im posiłki o miękkiej konsystencji oraz niewymagające bardzo intensywnego operowania sztućcami,
• rodzaj obróbki cieplnej – należy ograniczać posiłki przygotowywane w procesie smażenia, gdyż żywność nasyca się w ich trakcie zbędnym tłuszczem. Najlepszą opcją jest gotowanie na parze, gdyż pozwala ono zatrzymać w żywności większą część cennych składników odżywczych. Podczas tradycyjnego gotowania w wodzie wiele z nich przedostaje się do wody.
• Dawkowanie wody – woda powinna być spożywana regularnie w niewielkich porcjach, by zapewnić równomierne nawodnienie. Należy pamiętać, że wielu seniorów ze względu na swój wiek lub stan zdrowia może nie odczuwać pragnienia, dlatego zadaniem opiekuna jest przypominanie o piciu.