Woda to związek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu – bierze ona udział we wszystkich reakcjach metabolicznych, jej brak oznacza brak metabolizmu i ostatecznie prowadzi do śmierci. Zdrowy organizm posiada mechanizmy chroniące go przed odwodnieniem, dlatego w zwykłych warunkach raczej nie grozi mu ten stan. Inaczej jest w przypadku osób starszych. Jak rozpoznać u nich objawy odwodnienia?
Odwodnienie, czyli nadmierna utrata wody oraz elektrolitu z organizmu, to stan na których do pewnego stopnia narażenia są wszyscy, niezależnie od wieku. Często przyczyną odwodnienia są choroby oraz mogące im towarzyszyć objawy, między innymi biegunka, wymioty oraz wysoka gorączka – niektóre ze stanów chorobowych objawiać się mogą również niechęcią do przyjmowania pokarmów i płynów. Do odwodnienia dochodzi też w wyniku działania czynników zewnętrznych, a więc wysokiej temperatury – podczas upałów pocimy się intensywniej, a tym samym większe jest ryzyko odwodnienia ciała. W przypadku osób starszych dochodzi jeszcze jeden czynnik, którym jest zmniejszenie się wrażliwości nerwów obwodowych. Nerwy te, znajdujące się między innymi w gardle i ustach, odpowiedzialne są odczuwanie pragnienia – kiedy objętość płynów w organizmie spada, informują o tym mózg. Innymi słowy: u osoby starszej pragnienie jest zaburzone i może nie występować nawet w przypadku odwodnienia organizmu, uzupełnianie płynów przestaje być odruchem, jak to jest w przypadku osób młodszych. Ponadto zaburzenie normalnego przyjmowania płynów może być spowodowane czynnikami takimi jak problem z przełykaniem, ograniczenie sprawności ruchowej czy zaburzenia nastroju – wynikają one zazwyczaj z towarzyszących zaawansowanemu wiekowi chorób, takich jak cukrzyca, depresja, choroba Parkinsona, stany lękowe. Dlatego tak ważnym zadaniem opiekunów osób starszych jest kontrolowanie nawadniania ich podopiecznych – bez tego stan podopiecznego szybko może ulec drastycznemu pogorszeniu.
W związku z tym, że odczuwanie pragnienia staje się zaburzone u seniorów, osoby te mogą nie informować opiekunów o tym, że potrzebują się napić. Opiekun musi mieć tego świadomość i bacznie obserwować podopiecznych, zwracać uwagę na symptomy mogące zdradzać odwodnienie. Symptomy te to:
Generalnie przyjmuje się, że dzienne zapotrzebowania ludzkiego organizmu na płyny wynosi od 1,5 do 2 litrów – w dni upalne lub w wyniku działania innych czynników sprzyjających utracie wody (np. biegunki), zapotrzebowanie na wodę wzrasta. Oczywiście należy pamiętać, że każdy organizm jest nieco inny, w związku z tym dokładna ilość wody potrzeba do prawidłowego nawodnienia uzależniona będzie między innymi od masy ciała, płci, poziomu aktywności fizycznej, chorób przewlekłych na jakie cierpi pacjent oraz przyjmowanych przez niego leków. W niektórych przypadkach – np. niewydolności serca lub nerek dzienna ilość przyjmowanych płynów powinna zostać ustalona przez lekarza. Należy pamiętać, że nie liczy się tylko ilość podawanych płynów, ale również ich rodzaj i sposób ich podawania.
Co ważne, woda przyjmowana przez organizm nie musi być przyjmowana w postaci czystego płynu – zawierają ją również warzywa i owoce. Dlatego jeśli nie ma do tego przeciwwskazań, warto podawać seniorowi jak najwięcej takich produktów.
58 551 00 52