Opieka nad osobą starszą, szczególnie w bardzo zaawansowanym wieku i cierpiącą na przewlekłe choroby wiąże się z koniecznością wysiłku i odpowiedniego nastawienia do podejmowanych zadań. Nic dziwnego, że w krajach rozwiniętych, takich jak Niemcy, rodziny często powierzają to zadanie zatrudnionym opiekunom i opiekunkom. Jak w każdym zawodzie, również i tutaj wzorowy pracownik powinien posiadać cały szereg cech. Jakich?
Opieka nad osoba starszą to nie tylko pomoc przy codziennych czynnościach, takich jak spożywanie posiłków, mycie się, załatwianie potrzeb fizjologicznych – to również budowanie bliskich, niemalże intymnych relacji z drugą osobą. Relacji takich nie da się zbudować wyłącznie na mechanicznym wykonywaniu kolejnych czynności i odhaczaniu kolejnych pozycji z dziennego harmonogramu. Opiekun musi cały czas pamiętać, że ma do czynienia z czującym człowiekiem, który potrzebuje ciepła i zrozumienia. Dlatego tak bardzo ważna jest wrażliwość na cierpienie oraz empatia, a więc zdolność do zrozumienia potrzeb drugiej osoby i adekwatnego reagowania na nie. Cechy te są właściwie niezbędne w pracy – opiekun może mieć różne wady, jednak brak wrażliwości jest zdecydowanie najpoważniejszą.
Niektórzy seniorzy mogą mieć trudny charakter. Zadaniem opiekuna nie jest jednak toczenie batalii ze swoim podopiecznym, lecz troszczenie się o jego dobro i niesienie pomocy w każdej sytuacji. Dlatego musi on odznaczać się bardzo dużą cierpliwością i odpornością na stres, nie dawać się ponosić złym emocjom, nawet w sytuacjach konfliktowych. Bardzo przydatne jest tutaj również pozytywne nastawienie do świata. Wesołe usposobienie nie tylko pomaga zachować profesjonalizm niezależnie od tego jak trudne byłyby okoliczności, ale również jest zaraźliwe – nasze poczucie humoru oraz przyjazny uśmiech na twarzy mogą uchronić nas przed ewentualnymi złośliwościami, złym traktowaniem i innymi przykrościami ze strony podopiecznego. Wszystkich opiekunów, którzy znaleźli pracę przed naszą agencję uczulamy, że gdy sytuacja na miejscu ich przerasta, mogą liczyć na pomoc i wsparcie swojego koordynatora.
Choć wydawałoby się, że opieka nad osobami, które z racji swego wieku lub chorób nie są zbyt aktywne, nie wymaga wiele sił, to w praktyce jest zupełnie inaczej. W wielu przypadkach podopieczni mają bardzo ograniczone możliwości ruchu, dlatego trzeba im pomagać w bardzo wielu czynnościach, chociażby codziennej higienie czy korzystaniu z toalety. Opiekun musi być dla takich osób – dosłownie – solidnym wsparciem, a do tego potrzebne jest dobre zdrowie i sprawność fizyczna.
Jak wspomnieliśmy wyżej, seniorzy zazwyczaj nie są osobami zbyt aktywnymi. Nie znaczy to, że opiekunowie nie muszą tacy być. Wręcz przeciwnie – każdy, kto podejmuje się takiej pracy powinien być świadom, że o właściwie każdej porze dnia i nocy jego pomoc może być niezbędna. Bardzo istotne jest zatem, żeby opiekunowie charakteryzowali się energicznością i wysoką aktywnością, by mogli w każdym momencie przystąpić do działania. Bez tej cechy praca może okazać się ponad siły.
Dobrych relacji z podopiecznym nie da się zbudować, jeśli nie jesteśmy w stanie się z nim porozumieć. Nie chodzi tu wyłącznie o znajomość języka, którym posługuje się osoba pod naszą opieką, choć oczywiście jest to niezwykle istotne, jeśli zamierzamy pracować jako opiekun seniora w Niemczech. Ważna jest również nasza otwartość na dialog. Ze względu na zaawansowany wiek niektórzy seniorzy nie będą mówić dużo, niektórzy nawet nie będą w stanie informować o swoich potrzebach – to zadaniem opiekuna jest nawiązywanie kontaktu, dopytywanie o samopoczucie i myślenie o tym, czy podopiecznemu czegoś nie brakuje. Milcząc i czekając na to, aż to podopieczny pierwszy się odezwie, wiele nie zdziałamy.
Podsumowując – w pracy opiekuna liczą się nie tylko atrybuty fizyczne, ale również psychiczne. Opieka to praca, która potrafi bardzo solidnie zmęczy ciało, ale nierzadko wystawia na próbę też nasz charakter. Oczywiście każdy opiekun jest inny – wśród nich znajdują się osoby mniej lub bardziej cierpliwe, mniej lub bardziej sprawne fizycznie. Niemniej całkowity brak wspomnianych wyżej cech będzie istotną przeszkodą w pracy z seniorami.