Muzykoterapia dla seniora jako sposób na urozmaicenie dnia i rehabilitację

Muzyka to zdecydowanie jedna z najważniejszych form sztuki – można nie lubić teatru, malarstwa lub literatury, ale muzykę w mniejszym lub większym stopniu lubią wszyscy. W końcu muzyka to nie tylko rozrywka, ale i przyjemność. Właściwie używana, może stać się środkiem terapeutycznym, pomagającym na wiele problemów natury psychologicznej. To właśnie muzyka coraz częściej jest stosowana w rehabilitacji osób starszych.

Na czym polega muzykoterapia?

O tym, że muzyka może wywierać istotny wpływ na stan człowieka wiedziano już od tysięcy lat. Na przestrzeni ostatnich dekad przekonanie to znalazło odbicie w badaniach naukowych, które udowodniły, że muzyka nie tylko „łagodzi” obyczaje, ale może oddziaływać na układ nerwowy i oddechowy. Wraz z tym odkryciami muzykoterapia znalazła zastosowanie w prawdziwej medycynie – z powodzeniem jest stosowana jako metoda leczenia psychiatrycznego. W wyniku słuchania odpowiednio dobranych kompozycji dźwiękowych, w pacjencie aktywowane są odpowiednie wrażenia emocjonalne i intelektualne, co pozwala radzić sobie między innymi z traumami, nerwicami oraz zaburzeniami psychosomatycznymi. Zazwyczaj jest ona stosowana wraz z innymi metodami leczniczymi – dzięki niej czas leczenia ulega znacznemu skróceniu. Muzykoterapia zakłada nie tylko słuchanie muzyki (muzykoterapia receptywna), ale również jej tworzenie (muzykoterapia aktywna), co również może mieć korzystny wpływ na pacjentów

Muzykoterapia w rehabilitacji osób starszych

Choroby towarzyszące zaawansowanemu wiekowi, niemożność poradzenia sobie z wieloma codziennymi potrzebami, poczucie osamotnienia po stracie bliskich osób, a także niezdolność dostosowania się do dzisiejszego, błyskawicznie zmieniającego się świata… To tylko kilka z problemów, z którymi muszą mierzyć się osoby starsze, a które dla wielu z nich mogą stać się ciężarem nie do udźwignięcia. Wynikające z tego obniżenie nastroju i apatia w dużym stopniu wpływają na pogorszenie stanu zdrowia seniora, mogą również mieć decyduję znaczenie dla skuteczności jego leczenia. Dlatego bardzo często muzykoterapia stosowana jest wobec osób, których stan psychiczny i emocjonalny jest bardzo ciężki. Może ona nieść za sobą wiele korzystnych efektów takich jak:

Sesje terapeutyczne polegająca na aktywnym kontakcie z muzyką, a więc graniu na instrumentach, śpiewaniu czy tańczeniu pomagają również w nawiązywaniu dobrych relacji z otoczeniem. Aktywizują nie tylko fizycznie i emocjonalnie, ale też sprawiają, że starsi uczestnicy zajęć chętniej angażują się w interakcje z innymi. Ma to niezwykle istotne znaczenie dla osób, które cierpią z powodu trwającej bardzo długo samotności.

Dla kogo przeznaczone są zajęcia muzykoterapeutyczne?

Zarówno muzykoterapia aktywna, jak i receptywna jest metodą bez żadnych istotnych ograniczeń jeśli chodzi o predyspozycje pacjentów. Wbrew pozorom w zajęciach aktywnych może wziąć udział każdy, niezależnie od poziomu swoich umiejętności muzycznych – należy pamiętać, że sesje terapeutyczne to nie sesje nagraniowe ani próby, lecz sposób na wyzwolenie i ukierunkowania emocji, nawiązywania więzi z otoczeniem. Mogą w nich brać udział również osoby cierpiące na demencję. W przypadku sesji z muzykoterapią receptywną, istotny jest dobór odpowiedniego repertuaru. Generalna zasada mówi o tym, by muzykę dopasować do stanu pacjenta, a więc przykładowo puszczać spokojne utwory osobom cierpiącym na stany lękowe i nerwice, z kolei osobom zmagającym się z apatią – głośniejsze, rytmiczniejsze kawałki. Należy jednak pamiętać, że każda osoba ma odmienną percepcję i każda może na dany utwór reagować nieco inaczej. Dlatego tak ważne jest, żeby opiekun osoby starszej uważnie obserwował podopiecznego i jego reakcję na dane utwory. Oczywiście, lepsze efekty uzyskamy, jeśli w odtwarzaczu będą gościć utwory i wykonawcy, których senior po prostu lubi.