Grom planszowym i karcianym powszechnie, choć z nielicznymi wyjątkami, przykleja się łatkę rozrywki dla osób młodszych. Nie jest to zbyt uczciwe podejście, bowiem w każdym wieku potrzeba dobrej zabawy jest taka sama – a gry zaspokajają tę potrzebę w znakomity sposób. Co bardzo ważne, wiele z nich polega nie tylko na szczęściu, ale również wymaga intelektualnego wysiłku. Dlatego idealnie nadają się dla osób starszych. Oto kilka z nich.
Pierwsza edycja tej gry pojawiła się w latach 50-tych XX wieku – od tamtego czasu doczekała się ona licznych wznowień i dorobiła ogromnej rzeczy fanów na całym świecie. Popularność Rummikub to zasługa tego, że choć gra jest bardzo absorbująca i emocjonująca, to jednocześnie rządzi się bardzo prostymi zasadami. Standardowa wersja gry zawiera osiem zestawów klocków z napisanymi na nich liczbami od 1 do 13, po dwa zestawy w jednym z czterech kolorów: czerwonym, niebieskim, czarnym i pomarańczowym. Na początku rozgrywki gracze losują czternaście klocków, które następnie starają się wyłożyć na stół w postaci serii lub grup. Serią są co najmniej trzy klocki w tym samym kolorze z następującymi po sobie liczbami (np. 1, 2, 3), grupą zaś są minimum trzy i maksimum cztery klocki z tą samą wartością liczbową, ale każdy w innym kolorze. W trakcie rozgrywki gracze modyfikują już wyłożone serie i grupy, zabierając lub dokładając do nich swoje klocki, a ten, który pierwszy pozbędzie się wszystkich klocków na ręku – wygrywa. Cel wydaje się prosty, jednak w rzeczywistości, aby go osiągnąć, trzeba wykazać się sporą spostrzegawczością oraz umiejętnością logicznego myślenia – to idealny trening zarówno dla seniora, jak i dla jego opiekuna.
To bez wątpienia najpopularniejsza gra słowna na świecie – znana od lat również w Polsce. Zestaw gry obejmuje planszę o wymiarach 15 x 15 pół oraz sto płytek z literami. Zadaniem graczy jest układanie płytek na planszy w taki sposób, by zyskać jak najwięcej punktów – za każdą literę otrzymuje się widoczne na nich punkty, dodatkowo wybrane pola na planszy zapewniają bonusy. Układane słowa muszą być zgodne z zasadami języka polskiego (słowotwórstwo czy słowa zapisane błędnie nie są uznawane) i jest to właściwie jedyne ograniczenie – zasób słownictwa w znacznej mierze decyduje o wygranej lub porażce. Dlatego polecana jest ona szczególnie seniorom, którzy cierpią na trudności z wysławianiem się – jest nie tylko przyjemna, ale również znakomicie pobudza obszary pamięci odpowiedzialne za słownictwo.
Szachy cieszą się opinią gry przeznaczonej dla elit intelektualnych. Nic w tym dziwnego – mało w niej miejsca na szczęście i przypadek, co jest typowe dla wielu gier planszowych, wygrana w dużej mierze zależy od odpowiedniej strategii, spostrzegawczości oraz inteligencji. Nie oznacza to jednak, że jest to gra przeznaczona jedynie dla wąskiego grona graczy. Wręcz przeciwnie. Nieprzewidywalność gry oraz satysfakcja z dobrze rozegranej partii czyni z szachów doskonałą rozrywkę dla każdego – wystarczy odrobina cierpliwości. Popularnym wariantem szachów są warcaby – choć ich zasady są prostsze, a rozgrywka bardziej dynamiczna, są one również znakomitym intelektualnym treningiem.
Wielu seniorów uwielbia rozwiązywać krzyżówki. Nie ma w tym nic dziwnego, bowiem dobra krzyżówka stanowi sprawdzian wiedzy z różnych dziedzin życia. Równie ciekawą grą „na papierze” może dla osoby starszej okazać się sudoku – do rozwiązania łamigłówki potrzeba jedynie długopisu. Plansza do gry ma kształt kwadratu, który podzielono na 9 kwadratowych sekcji, te z kolei na 9 pól – w sumie 81 pól. Celem gry jest wypełnienie pól w każdej sekcji cyframi od 1 do 9. Trudność polega na tym, że w każdy rzędzie oraz w każdej kolumnie pól również muszą znaleźć się cyfry od 1 do 9 – kolejność jest dowolna, jednak cyfry nie mogą się dublować. Aby rozwiązać zagadkę, gracz musi wykazać się sporą spostrzegawczością.
Choć powszechnie kojarzony z hazardem, poker ma wiele zalet czyniących z niego świetną rozrywkę dla osób starszych. Przede wszystkim jest on bardzo prosty, dlatego nawet senior, który nigdy wcześniej nie miał z nim do czynienia szybko opanuje zasady. Ponadto rozgrywka jest bardzo dynamiczna, kolejne rozdania kończą się szybko, dlatego nie ma czasu na nudę. Przy tym wszystkim poker wymaga sporej spostrzegawczości, umiejętności analizowania sytuacji i podejmowania decyzji oraz odgadywania intencji przeciwnika – poleganie wyłącznie na szczęściu nie zapewni wygranej.
Dzisiejszy rynek gier planszowych i karcianych obejmuje oczywiście o wiele szerszy wachlarz pozycji, które opiekun seniora może zaproponować swojemu podopiecznemu. Niezależnie od tego, czy stawiamy na klasyczne pozycje, takie jak szachy czy rummikub, czy może na mniej znane, nowsze produkty – zdecydowanie warto zaproponować seniorowi taką formę rozrywki. Dlaczego? Ponieważ gry stymulują umysł starszej osoby, pobudzają go do intensywnej pracy – a to jest niezbędnie nie tylko dla zachowania jasności myślenia jak najdłużej, ale również stanowi ważny element profilaktyki dolegliwości takich jak choroba Alzheimera oraz inne choroby otępienne. Gry są również bardzo przyjemną rozrywką towarzyską – nawet krótkie rozgrywki potrafią korzystnie wpłynąć na nastrój seniora oraz zacieśnić więzi między nim, a jego opiekunem. To bardzo ważne, gdyż wiele z osób starszych wymagających opieki cierpi z powodu osamotnienia oraz utraty pełnej swobody.