Opieka nad osobą starszą to nie tylko mycie i podawanie jedzenia. Opiekun powinien umieć również w odpowiedni sposób rozmawiać ze swoim podopiecznym, czy to w celu zaspokojenia jego potrzeb, jak i dostarczenia rozrywki w ciągu dnia. Z drugiej strony każdy doświadczony opiekun wie, że seniorzy mogą być bardzo trudnymi rozmówcami. Podpowiadamy, w jaki sposób nawiązać dobry, ciepły dialog z podopiecznym.
Teoretycznie by nawiązać dialog z jakąś osobą, trzeba dobrze poznać jej język. W praktyce nie jest to tak oczywiste – często opiekunowie, którzy całkiem nieźle znają język niemiecki, radzą sobie w rozmowie dużo gorzej, niż ci, których umiejętności językowe są mniejsze. Dlaczego? Odpowiedzialna jest za to tzw. bariera językowa, definiowana jako trudność w używaniu języka, mimo jego znajomości. Bariera językowa to psychiczny dyskomfort odczuwany w chwili, kiedy użycie języka jest konieczne, a wynikający między innymi z obawy przed popełnieniem błędu i wstydem. Najłatwiejszym sposobem na uniknięcie błędu jest nieużywanie języka, co prowadzi do pogłębiających się problemów z nawiązywaniem kontaktu z innymi ludźmi. Wyłamanie się z tego błędnego koła jest trudne, ale konieczne, by móc swobodnie rozmawiać i zachować dobre relacje z podopiecznym. Jak to zrobić? Przede wszystkim należy uświadomić sobie, że nikt nie wymaga od opiekunki, dla której niemiecki nie jest ojczystym językiem, by posługiwała się w nim sposób biegły, a także że nawet mówiąc z błędami, można zostać zrozumianym. Jeśli tylko istnieje okazja do rozmowy w obcym języku, warto z niej skorzystać, ponieważ to pozwala oswoić się z ta sytuacją i rozwijać swoje umiejętności. To bardzo ważne w kontakcie z osobami starszymi, który zazwyczaj jest utrudniony przez ich stan zdrowia
Osoby starsze często cierpią na problemy ze słuchem, które mogą być wynikiem naturalnego starzenia się organizmu bądź też być efektem rozwijania się chorób. Wiele z nich doświadcza również pogorszenia funkcji poznawczych – między innymi pamięci, umiejętności logicznego myślenia, czy też czasu reakcji. Wszystko to stanowi poważną przeszkodą w komunikacji. Opiekun seniora powinien zdawać sobie sprawę z sytuacji, w jakiej znajduje się jego podopieczny i nie wymagać, że rozmowa z nim będzie przebiegała w tym samym tempie i na takim samym poziomie, jak dialog z osobą młodszą i zdrową. Konieczne jest dostosowanie sposobu mówienia do stanu zdrowia podopiecznego np. poprzez:
Bardzo dużą rolę w kontakcie z osobami starszymi odgrywa mowa ciała i mimika. Osoba starsza może niedosłyszeć wypowiadanych przez opiekuna słów lub ich nie rozumieć, ale domyślać się intencji z gestów oraz wyrazu twarzy. Dlatego ważne jest, by przy rozmowie z osobami starszymi doświadczającymi dużych problemów ze słuchem lub cierpiących na choroby otępienne, stać przed nimi, wyraźnie gestykulować i w miarę możliwości wyciszyć wszelkie źródła hałasu.
Pełna napięcia, nerwowa atmosfera nie służy rozmowie z nikim – a już w szczególności z osobami starszymi. Opiekun powinien zdawać sobie sprawę z ograniczeń swego podopiecznego – np. problemów z pamięcią czy pogłębiających się braków w słownictwie – zaakceptować je i nie wymagać poprawy, bo ta najprawdopodobniej nigdy nie nastąpi. Brak zrozumienia ze strony opiekuna może prowadzić do narastającej w nim frustracji, która będzie wpływać na całą atmosferę rozmowy i prowadzić do pogorszenia relacji z podopiecznym. Jeśli więc podopieczny mówi wolno, brakuje mu słów lub powtarza te same zdania i pytania po kilka razy, trzeba mu na to pozwolić i za każdym razem odpowiadać w taki sam sposób – z szacunkiem, spokojnie, bez wypominania braków i zawstydzania.
Podsumowując: aby stworzyć podwaliny pod dobry dialog ze starszym podopiecznym, należy postarać się o przełamanie bariery językowej, dostosować swój styl wypowiedzi do jego możliwości zdrowotnych i intelektualnych, a przy tym zadbać o odpowiednią, pełną szacunku atmosferę dyskusji. Dlaczego jest to tak ważne? Ponieważ od tego, czy jesteśmy w stanie dogadać się ze swoim podopiecznym i czy czuje się on w naszej obecności bezpiecznej, w dużej mierze zależy jakość współpracy. Złe relacje z podopiecznym skutkują bardzo często narastaniem różnego rodzaju konfliktów oraz zupełnie niepotrzebnego stresu po obu stronach.
58 551 00 52